إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَشْكُرُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَتُوبُ إِلَيْهِ، وَنَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَمِنْ سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَنْ يَهْدِ اللَّهُ فَلَا مُضِلِّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَا هَادِيَ لَهُ. الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَالَمْ يَعْلَمْ وَشَرَعَ لِلْخَلْقِ الدِّينَ وَقَيَّضَ لِهَذَا الدِّينِ فُقَهَاءَ وَجَعَلَهُمْ وَرَثَةَ الْأَنْبِيَاءِ، فَنَفَعَ بِهِمْ خَلْقًا وَحَرَمَ ءَاخَرِينَ.
وَأَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَلَا مَثِيلَ لَهُ وَلَا ضِدَّ وَلَا نِدَّا لَهُ، وَلَا شَكْلَ وَلَا صُورَةَ وَلَا أَعْضَاءَ لَهُ، وَلَا حَيِّزَ وَلَا جِهَةَ وَلَا مَكَانَ لَهُ، جَلَّ رَبِّي لَا يُشْبِهُ شَيْئًا وَلَا يُشْبِهُهُ شَىْءٌ وَلَا يَحُلُّ فِي شَىْءٍ وَلَا يَنْحَلُّ مِنْهُ شَىْءٌ، لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَىْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ،
وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا وَحَبِيبَنَا وَعَظِيمَنَا وَقَائِدَنَا وَقُرَّةَ أَعْيُنِنَا مُحَمَّدًا عَبْدُ اللَّهِ وَرَسُولُهُ وَصَفِيُّهُ وَحَبِيبُهُ، بَلَّغَ الرِّسَالَةَ وَأَدَّى الْأَمَانَةَ وَنَصَحَ الْأُمَّةَ فَجَزَاهُ اللَّهُ عَنَّا خَيْرَ مَا جَزَى نَبِيًّا مِنْ أَنْبِيَائِهِ، اللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ وَأَكْرِمْ وَأَنْعِمْ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ مُعَلِّمِ الْخَيْرِ وَعَلَى ءَالِهِ وَأَصْحَابِهِ الطَّاهِرِينَ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ.
أَمَّا بَعْدُ عِبَادَ اللَّهِ فَإِنِّي أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ.
Акъикъатен бутюн макътавлар Аллаhа аиттир! Биз Оны юксельтемиз (возвеличиваем), Онъа шукюрлеримизни бильдиремиз, О бизге ярдым этсин, гунахларымызны ʻафу этсин деп Дуʻа` этемиз, бизге догъру ёлнен кетмемизде ярдымджы олсун деп ялварамыз. Бизни нефсимизнинъ, гунахларындан ве ярамай арекетлеримизден Аллаh къорчаламасыны риджа этемиз.
Аллаh бирисини Догъру Ёлгъа къойгъан олса, оны ич кимсе адаштырмаз, кимге Догъру Ёлнен кетмеге имкян бермеген олса, о инсанны ич кимсе тюзетмез ве догъру ёлнен алып кетемез.
Аллаhа хамд олсун ки, О, инсанны ич бильмеген шейлерге огретти ве Озь Динине коре яшамакъ эмир этти. Аллаh диний бильгилерни акътармакъ ичюн иляхиятчы-алимлерни бельгиледи ве оларны Пейгъамберлернинъ мирасчылары оларакъ танытты. Олар белли бир инсанларнен бильгилерни пайлаштылар ве о инсанлар бундан файдаландылар, башкъалары исе джеалетте къалдылар.
Мен шаатлыкъ этем ки Аллаhтан гъайры яратыджы ёкъ, О Бирдир, Болюнмездир, Онъа бенъзеген ёкъ ве Онынъ ортагъы ёкътыр. О – эбедийдир ве Онынъ ич кимсеге, ич бир шейге ихтияджы ёкътыр, Онынъ къадыны ве баллары ёкътыр. Аллаh бутюн къусурлардан устюндир, Онъа бенъзеген ёкътыр ве О ич бир шейге бенъземей.
Бу дюньяда яшамагъан, ич кимседе яшамагъан ве Ондан ич бир шей айры олмагъан Юдже Яратыджыгъа хамд олсун. Бутюн къусурлардан устюн олгъан, фезада ер алмагъан, сурети, чешити, къурулышы, шекили, ольчюси, сынъыры, ёнелиши, ери олмагъан Аллаhа хамд этемиз. Онъа бенъзеген ич бир шей ёкъ, О – эр шейни эшиткен ве эр шейни корьгендир.
Мен шаатлыкъ этем ки, бизим эфендимиз Мухаммад ﷺ – Яратыджынынъ энъ севильгени ве энъ чокъ урьмет этильгенидир, о, энъ къыйметли ве энъ сайгъылы, яратылгъанларнынъ энъ буюги – Аллаhнынъ къулу ве Пейгъамберидир. О, Пейгъамберлер ве Эльчилер арасында энъ гузели ве сечильгенидир. О, Аллаhтан бизге яхшылыкъ, бахт ве къуртулыш ёлуны косьтермек ичюн ёлланылгъан шахыстыр. О, илим ве медениетнинъ ышыгъына алып кеткен ёлгъа рехберлик этти. О, онъа берильген Пейгъамберлик вазифесини энъ яхшы шекильде эда этти.
Биз Яратыджыдан Пейгъамберимиз Мухаммадге ﷺ даа зияде буюк олмасыны, шереф ве такъдир этильмесини нияз этемиз. Онынъ буюклиги о, окъумагъа, язмагъа бильмейип, инсанларны яхшылыкъкъа, къуртулышкъа, гузель ахлякъкъа, акъикъий мумин олмагъа, яни инсанлыкъ ичюн эм бу дюньяда, эм о бир дюньяда файдалы олгъан шейлерге огреткениндедир. Айны вакъытта биз онынъ асыл аилесине, адиль сахабелерине ве салих мюридлерине сайгъымызны бильдирип, селямларымызны ёллаймыз.
Къыйметли мусульманлар! Сизге айры давет иле хитап этем – эр вакъыт ве эр ерде Аллаhтан къоркъунъыз!
Мукъаддес Къур`анда («Таhа» Суреси, 114 Ает) бойле айтылгъан:
﴿وَقُلْ رَبِّ زِدْنِي عِلْمًا﴾
Манасы: «Айт ки, (эй, Мухаммад): «Аллаhым! Манъа даа чокъ бильги бер!»».
Севгили мусульманлар! Диний бильгилер – Ислямнынъ аятыдыр. Къадир Аллаh Мукъаддес Къур`анда Озь Пейгъамберине ﷺ бильгилерининъ арттырмасыны риджа этмесини эмир этти, яни бильгилерден гъайры башкъа бир шейнинъ арттырылмасыны риджа этмесини эмир этмеди. Бу себептен эр бир инсан диний бильгилерге саип олмакъ ве оларны кимден алмакъ бильмек керектир.
Юдже Раббимиз Мукъаддес Къур`анда («Ат-Таубаh» Cуреси, 122 Aет) бойле айта:
)وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنفِرُواْ كَافَّةً فَلَوْلَا نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَائِفَةٌ لِّيَتَفَقَّهُواْ فِي الدِّينِ وَلِيُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ(
Манасы: «Мусульманлар эписи берабер олып, кетмеге керекмейлер (озь ватаныны йыкъылмасы ичюн ташлап кетмеге). Бунынъ ерине не ичюн эр бир буюк джемиеттен бир къач инсан ёлламамакъ? О инсанлар диний бильгилерни менимсеп, ватангъа къайткъан сонъ гъайретнен (ватанда къалгъан) инсанларгъа насиат этерлер, оларгъа къуртулышкъа ёл ачарлар (айны вакъытта оларнынъ икътидарны къазанмакъ, арекет этме васталарда ве урбаларда залымларгъа бенъземек алчакъ макъсатлары олмамакъ керек). Бельким инсанлар къачынмагъа керек олгъан эр шейден сакъынырлар».
Аллаh инсанларгъа эки группагъа болюнмеге имкян берди: бириси джемиетни сакълай ве къорчалай, башкъасы Шариʻатны къорчалай. Шариʻатны къорчалагъан – илим адамларыдыр.
Имам Ат-Тирмизий Мухаммад ﷺ Пейгъамберинден бойле Хадисни бильдирди:
"مَنْ خَرَجَ فِي طَلَبِ الْعِلْمِ فَهُوَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ حَتَّى يَرْجِع"
Манасы: «Ким диний бильгилерни алмакъ ичюн ёлгъа чыкъкъан олса, о, къайткъанына къадар Аллаh ризасы ичюн дженкте булунгъан кибидир».
Демек ки, бойле инсаннынъ мукяфаты Аллah ризасы ичюн адалетни къорчаламакъ ичюн дженкке кеткен инсаннынъ мукяфатына бенъзей. Бильги – мусульманнынъ шейтандан, инсан шейтанларындан ве айны вакъытта алчакъ тюшкюнликлерден, гуняхкяр истеклерден, къылыкъ ве хаяллардан къорчаланма силяхыдыр.
Бильги ярдымынен инсан онъа о бир дюньяда ярдым этеджек ве зарар кетиреджек шейлерни огрене. Бильгилер ярдымынен инсан Аллаhтан къабул этильген арекетлерни ве насыл арекетлер ичюн джезаланаджагъыны анълай. Ве энъ эсасы – бильгилер ярдымынен инсан Иманны имансызлыкътан айыра. Бир Яратыджыгъа олгъан инанчнынъ догъру олмасы ве Аллаhа ортакъ къошулгъан ерни айырып ола. Ич бир шейге ошамагъан Аллаhа акъикъий Иманны Аллаh яратылгъанларгъа ошагъаны весвеселерден айырып ола.
Диний бильгилер ярдымынен инсан эминдир ки, Аллаh О яраткъан ич бир шейге ошамай. Онъа да ич кимсе ошамай. О вуджут ве объект дегильдир, о инсан киби сезильген вуджут дегильдир, О ышыкъ киби де сезильмеген вуджут та дегильдир.
Диний бильгилер ярдымынен инсан эминдир ки, Аллаh бар, амма О яраткъанлар киби дегильдир. Аллаh ерсиз ве ёнелишсиз бардыр.
Севгили мусульманлар! Диний бильгилер иле сен не айтмагъа, насыл айтмагъа ве не ичюн айтмагъа керек олгъаныны билесинъ. Айны вакъытта сен не заман сусмакъ керек олгъаныны ве не ичюн сусмакъ керек олгъаныны да билесинъ.
Бу бильгилернен сен джаиз этильген шейлерни ясакъ этильген шейлерден, элял этильген шейлерни харам этильген шейлерден, акъикъатны янълыш фикирден, яхшылыкъны яманлыкътан фаркъ этесинъ.
Диний бильгилер – бу Ислямнынъ аяты, бу себептен эр биримиз бу бильгилерни огренмеге ве башкъаларгъа огретмеге даа зияде дикъкъат айырмагъа керекмиз. Вакъытымызны масраф этильмесининъ энъ яхшы ёлу – оны бильги алмакънен кечирмектир. Башкъа шекильде насыл олсун ки, Пейгъамберимиз Мухаммад ﷺ айтты ки, бильги алгъанлар огюнде Мелеклер озь къанатларыны алчакъгонъюлликнен эгелер ве япкъанлары буюк ишни алгъышлайлар.
Пейгъамберимиз Мухаммад ﷺ Абу Зарргъа бойле сёзлер деди:
»يَا أَبَا ذَرٍّ لَأَنْ تَغْدُوَ فَتَتَعَلَّمَ ءَايَةً مِنْ كِتَابِ اللَّهِ خَيْرٌ لَكَ مِنْ أَنْ تُصَلِّيَ مِائَةَ رَكْعَةٍ
وَلَأَنْ تَغْدُوَ فَتَتَعَلَّمَ بَابًا مِنَ الْعِلْمِ خَيْرٌ لَكَ مِنْ أَنْ تُصَلِّيَ أَلْفَ «اهـ. أَيْ مِنْ نَوَافِلِ الصَّلَوَاتِ.
Манасы: «Эй, Абу Зарр! Эгер сен Къур`андан бир Ает огренсенъ, бу сенинъ ичюн къылынгъан юз Суннет-Намазындан даа хайырлыдыр, эгер Динимизден бир мевзуны огренсенъ, бу сенинъ ичюн бинъ Суннет-Намазындан даа хайырлыдыр».
Севгили мусульманлар! Эгер сиз озюнъизни илимге багъышлап, догърудан-догъру илимнен багълы олмасанъыз биле, лютфен, гъафиль олманъыз! Аллаh бильмеге эмир эткен диний бильгилерни огренмеге борджунъызны къачырманъыз! Диний бильгилер пек чокъ ве алимлер кениш бильгилерни акътаралар, амма акъыл-балигъ яшына кельген ве рухий джеэттен хаста олмагъан инсанларнынъ бильмеге керек олгъан, яни ваджип олгъан диний бильгилер микъдары бар.
Аль-Байhакый имамы Пейгъамберимиз Мухаммаднинъ ﷺ бойле Хадисни беян этти:
"طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِيضَةٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ"
Манасы: «Диний бильгилерни алмагъа (огренмеге) – эр бир мусульманнынъ боюн борджыдыр».
Ваджип олгъан диний бильгилер микъдарына Тевхид ильми ве эр бир мусульман озь Иманыны сакълагъан бильгилер кире. Буны эр бир мусульман бильмек керектир.
Инсан джаиль олмамакъ керек, чюнки бильгили олмакъ тек илим адамларынен сынъырланмагъан, бутюн инсанларнынъ борджудыр.
Ибн Аль-Мубарактан диний бильгилерден мытлакъа бильмеге керек олгъан недир деп сорагъанда, о, ваджип олгъан диний бильгилер микъдарына шуны да кирсеткен эди:
«Инсан бильгиси олмадан бир де бир арекетнинъ япылмасына башламасын, сорасын ве огренсин. Инсан ичюн диний бильгилерни огренмек – ваджиптир».
Ахмад ибн Ханбаль имамы бойле деген эди: «Инсан Намазны эда этмек ичюн, Оразаны тутмакъ ичюн, Зекят бермеге борджлу огъан Зекятны бермек ичюн ве Шариатнынъ (Ислям Дини) башкъа суаллерини ерине кетирмек ичюн диний бильгилер алмакъ керек». О айтты ки, инсан буны бильмек керек!
Хадислерни бильген башкъа алимлер бойле айткъан эдилер: «Акъыл-балигъ яшына кельген ве рухий джеэттен хаста олмагъан эр бир мусульман, эркек ве къадын, сербест ве эсаретте олгъан фарз олгъан темизлик мерасимлерни (таhараh), Намаз ве Оразаны эда этмек меджбурдыр. Эр бир мусульман бу бильгилерни огренмек керектир. Айны вакъытта эр бир мусульман ашлардан, ичимликлерден, урбадан, джинсий мунасебетлерден, акъ-укъукъ ве мал-мульк талапларындан онъа элял ве харам олгъан шейлерни бильмек керектир. Бу суаллерде джаиль олмакъ мумкюн дегиль, бу хусусиетлернен багълы бильгилер (диний боюн борджу) мытлакъа огренме ёлунен билинмек керектир».
Бу себептен, севгили мусульман къардашым, илимли, кениш бильгили ол – алим я да бильги алгъан талебе ол, амма башкъа бириси олма.
Имам ʻАлий ибн Абу Талиб (Аллаh онъа мерхамет этсин) имамы Кумейль ибн Зиядкъа бойле деген эди:
"احْفَظْ مَا أَقُولُ لَكَ، الْقُلُوبُ أَوْعِيَةٌ خَيْرُهَا أَوْعَاهَا، النَّاسُ ثَلَاثَةٌ فَعَالِـمٌ رَبَّانِيٌّ، وَمُتَعلِّمٌ عَلَى سَبِيلِ نَجَاةٍ، وَهَمَجٌ رَعَاعٌ أَتْبَاعُ كُلِّ نَاعِقٍ يَمِيلُونَ مَعَ كُلِّ رِيحٍ لَمْ يَسْتَضِيئُواْ بِنُورِ الْعِلْمِ". اهـ
«Айткъанларымны акъылынъда тут. Юреклер – савутлардыр, олардан энъ яхшы сойлары – озюнде чокъ бильгилер сыгъдыргъан сойларыдыр. Инсанлар учь чешит олалар: 1) ʻалим-раббаний (бири-бири артындан бильгилерни алгъан ве оларны системли шекильде аз бильгиден чокъ бильгиге къадар акътаргъан); 2) диний джеэттен тасиль алгъан ве къуртулыш ёлуны бильген; 3) алт севиеде олгъан инсанлар (макъсадлары олмагъан джаиль быралкъылар, серсерий, аваре), эр бир сесли къычырманынъ, эр бир ельнинъ уфюрмесининъ артындан кеткен, бильги ышыгъынен айдынланмагъан джаиль кутьле».
Севгили мусульманлар! Озюнъизге дикъкъатлы олунъыз, чюнки инсан алим оларакъ догъмай, бу себептен эр биримиз диний бильгилерни алмакъ керекмиз. Севгили Пейгъамберимиз Мухаммад ﷺ бунынъ акъкъында бойле деген эди:
"إِنَّمَا الْعِلْمُ بِالتَّعَلُّمِ"
Манасы: «Акъикъатен, бильги акътарма, теслим этме ёлунен алыныр (оджадан талебеге акътарылыр, теслим этилир)».
Яни диний тасиль – бу бильгилернинъ агъыз агъыздан керчек, акъикъий оджадан – алимден акътарылмасыдыр. Бу оджа да озь бильгилерни акъикъий оджаларнынъ агъызындан алмалыдыр. Бу зынджыр ич узюльмейип, Пейгъамберимизнинъ ﷺ сахабелерине къадар девам эте. Сахабелеримиз де озь бильгилерни Пейгъамберимиз Мухаммадден ﷺ ала эдилер.
Динимиз акъикъий менбагъа ве бильги акътарылмасынынъ узюльмеген зынджырына саиптир. Бу бир инсан тарафындан уйдурылгъан шей дегильдир.
Не языкъ ки, озюни алим деп тюшюнген алим «урбасына» кийинген чокъ инсанлар пейда олды. Олар озьлерини Динни бильген инсанлар оларакъ таныталар ве инсанларны адаштыралар, янълыш фикирлерге кетирелер. Акъикъатен исе, олар озь уйдурма ве хаяллары пешинден ве шейтан яраштыргъан шейлер артындан кетелер. Бу инсанлар диний суаллерде бильгили олмайып, озь фикирлерини акътаралар ве бойледже озьлери янълыш фикирде олып, башкъа инсанларны да адаштыралар
Бу озь башына огренгенлерден Къур`анны окъугъан ве Аетнинъ керчек манасыны догъру анъламагъан инсанлар бар, яни олар янълыш манагъа инандылар.
Бунынъ себеби – шейтан о инсаннынъ «хаялий гъалебесини» яраштырды, дюльбер косьтерди, оны «алдатыджы мувафакъиетинен» джельп этти ве оны «гъалебелерге» провокация этти. Нетиджеде, бу инсан озю де ич бир шей дуймайып, шейтаннынъ аркъасындан кетти ве шу Аетнинъ догъру олмагъан, манасы башкъа Аетке къаршы олгъан манагъа инанды. Бойле инанч Къур`анда бар олгъан шейлернинъ инкярына кетире, демек ки, бу Мукъаддес Къур`анда айтылгъан шейлер янълыш тюшюнмек демектир. Бу да Къурандаки акъикъатынынъ инкяры сайыла. Инсаннынъ исе бойле вазиетке тюшкенинден хабери биле ёкътыр.
Имам Ат-Тирмизий Пейгъамберимиз Мухаммаднинъ ﷺ бойле Хадисини ривает этти:
"مَنْ قَالَ فِي الْقُرْءَانِ بِرَأْيِهِ فَقَدْ أَخْطَأَ وَلَوْ أَصَابَ"
Манасы: «Ким Къур`аннынъ манасы акъкъында озь фикрине коре (бильгиси олмайып) айта, онынъ сёзлери диний къаиденен бир кельсе биле, о кене де хата япты, гунях къазанды».
Пейгъамберимиз Мухаммад ﷺ бойле деди:
"مَنْ أَفْتَى بِغَيْرِ عِلْمٍ لَعَنَتْهُ مَلَائِكَةُ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ"
Манасы: «Ким бильгиси олмайып, диний нетидже чыкъарса, оны Кок ве топракънынъ Мелеклери лянет этелер». Бу Хадисни Ибн ʻАсакир ривает этти.
Диний бильгилерни озьлери огренгенлер арасында диний къаидени бегенмегенлер бар ве олар о къаидени хаяллары сызгъан къаидеге денъиштирелер, озь фикрине коре нетиджелер чыкъаралар, я да бирисининъ тарафыны туталар ве бойледже башкъа бильгилерни озю огренген инсан огюнде ялтакъланалар. Бу пек къоркъунч бир хата ве янълыш фикирдир. Аллаh бизни бойле къоркъунч белялардан къорчаласын!
Бу себептен, севимли мусульманларымыз, сизге тенбиемиз олсун! Бойле инсанлардан узакъ олунъыз, олардан диний дерслерни алмагъа сакъынынъыз, керчектен, бу учурымгъа ве белягъа алып кеткен ачыкъ ёлдыр.
Бойле инсанларнынъ сыкъ-сыкъ телевизор экранларында корюнмеси я да буюк топланты ве конференцияларда чыкъыш япмалары сизинъ динъкъатынъызны чекмесин ве янълыш ёлгъа кетирмесин.
Диний бильгилерни шубели инсанлардан алманъыз, тек бильгисини акъикъий алимден алгъан, о алим де озь бильгисини акъикъий алимден алгъан ве диний бильгилер акътарылмасында бу зынджыр ич болюнмейип, тап Пейгъамберимиз Мухаммадге ﷺ кеткен инсанлардан огренинъиз. Имам хафиз Ан-Науауий (Аллаh онъа мерхамет этсин) бойле айткъан эди:
لَا يَـجُوزُ اسْتِفْتَاءُ غَيْرِ الْعَالِـمِ الثِّقَةِ
Манасы: «Диний нетидже чыкъарылмасы ичюн акъикъий алимден гъайры башкъа инсанларгъа хитап этмеге ясакътыр».
Бильги алма ёлу бильгиси олгъан оджасыз, китап окъумакънен керчеклешмей. Чюнки саляфий алимлери (Мухаммад Пейгъамбер ﷺ заманындан биринджи учь асырнынъ мусульман алимлери) диний илимлерни акъикъий алим оджа олмайып, тек китаплар вастасынен огренмеге сакъынмагъа керек олгъаныны айта эдилер. Улу саляфий алимлери бойле озь башына огренгенлерден дерс алмамагъа тенбиелей эдилер. Олар бойле айта эдилер:
"لَا تَقْرَؤُواْ الْقُرْءَانَ عَلَى الْـمُصْحَفِيِّينَ وَلَا تَأْخُذُواْ الْعِلْمَ مِنَ الصُّحُفِيِّينَ"
Манасы: «Къур`анны озь башына окъумагъа огренгенлерден – Къур`анны огренменъиз ве диний бильгилерни китап окъума ёлунен топлагъанлардан да бильги алманъыз».
Къур`анны мустакъиль шекильде окъумагъа озь башына огренгенлерни алимлер «мусхафий» оларакъ адландыра эдилер, яни Къур`анны оджасыз ве тап Пейгъамберге ﷺ алып баргъан зынджырсыз огренгенлер демек.
Олар диний бильгилерни китап окъума ёлунен мустакъиль шекильде озьлери огренгенлер ичюн «сухуфий», яни оджадан бильги алмагъан китапчы деп адландырылалар.
Севимли мусульманлар! Озь Дининъиз ичюн къайгъылы олунъыз! Билинъиз ки, Ибн Сирин, Аллаh онъа мерхамет этсин, айткъан эди:
أَنَّ هَذَا الْعِلْمَ دِينٌ فَانْظُرْ عَمَّنْ تَأْخُذُ دِينَكَ
Манасы: «Акъикъатен, бу илим – Диннинъ озюдир, бу себептен Дининъизни кимден огренгенинъизге дикъкъат этинъиз».
Сизден эр биринъиз буны акъылында тутсын, бу сёзлернинъ терен манасыны анъласын ве чешит китапларны оджасыз, мустакъиль шекильде окъуп, озюни гъайып этмесин! Бильгилерни акъикъий оджалардан алынъыз. Бильги алма ёлунда сабырлы олунъыз. Ич бир заман озюни адалетсиз ве алдатыджы шекильде Дин бильгирлери оларакъ таныткъан инсанлар киби олманъыз!
Аллаhым эпимизге къуртулыш ёлунда олмагъа насип этсин, сизден эр биринъизге проблемлеринъизнинъ енгиль ве икметли чезильмесини берсин ве сыкъынтыларынъыздан ляйыкъ чыкъыш ёлуны косьтерсин.
Бу сёзлернен мен Къадир Аллаhтан меним ве сизинъ гуняхларынъызны афу этмеси ичюн Дуʻа` этем.
هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ لِي وَلَكُمْ.
الخطبة الثانية:
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ لَهُ النِّعْمَةُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَلَهُ الثَّنَاءُ الْحَسَن.
وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ الْوَعْدِ الْأَمِينِ، وَعَلَى إِخْوَانِهِ النَّبِيِّينَ وَالْمُرْسَلِينَ. وَرَضِيَ اللَّهُ عَنْ أُمَّهَاتِ الْمُؤْمِنِينَ، وَءَالِ الْبَيْتِ الطَّاهِرِينَ، وَعَنِ الْخُلَفَاءِ الرَّاشِدِينَ أَبِي بَكْرٍ وَعُمَرَ وَعُثْمَانَ وَعَلِيٍّ، وَعَنِ الْأَئِمَّةِ الْمُهْتَدِينَ أَبِي حَنِيفَةَ وَمَالِكٍ وَالشَّافِعِيِّ وَأَحْمَدَ، وَعَنِ الْأَوْلِيَاءِ وَالصَّالِحِينَ،
وَأَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا محَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وَحَبِيبُهُ، أَمَّا بَعْد..
عِبَادَ اللَّهِ، فَإِنيِّ أُوْصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ،
وَبِالتَّمَسُّكِ بِهَدْيِ رَسُولِهِ مُحَمَّدٍ الْأَمِينِ ﷺ وَبِالثَّبَاتِ عَلَى نَهْجِ وَدَرْبِ الْأَوْلِيَاءِ وَالصَّالِحِينَ.
فَلْيَتَّقِ اللَّهَ كُلُّ وَاحِدٍ مِنَّا وَلْيُؤْثِرِ الْآخِرَةَ وَلْيُؤْثِرْ مَا يَبْقَى عَلَى مَا يَفْنىَ.
يَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى: ﴿يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيمٌ (1) يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكَارَى وَمَا هُم بِسُكَارَى وَلَكِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِيدٌ﴾.
وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللَّهَ أَمَرَنَا بِأَمْرٍ عَظِيمٍ أَمَرَنَا بِالصَّلَاةِ وَالسَّلَامِ عَلَى نَبِيِّهِ الْكَرِيمِ فَقَالَ:
﴿إنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ صَلُّواْ عَلَيْهِ وَسَلِّمُواْ تَسْلِيمًا﴾
اللَّـهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى ءَالِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى ءَالِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ،
اللَّـهُمَّ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى ءَالِ مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى ءَالِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ،
اللَّـهُمَّ إِنَّا دَعَوْنَاكَ فَاسْتَجِبْ لَنَا دُعَاءَنَا فَاغْفِرِ اللَّـهُمَّ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا في أَمْرِنَا،
اللَّـهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُسْلِمِينَ وَالْمُسْلِمَاتِ الْأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالْأَمْوَاتِ،
رَبَّنَا ءَاتِنَا في الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ،
اللَّـهُمَّ اجْعَلْنَا هَادِينَ مُهْتَدِينَ غَيْرَ ضَالِّينَ وَلَا مُضِلِّينَ،
اللَّـهُمَّ اسْتُرْ عَوْرَاتِنَا وَءَامِنْ رَوْعَاتِنَا وَاكْفِنَا مَا أَهَمَّنَا وَقِنَا شَرَّ مَا نَتَخَوَّفُ.
عِبَادَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبىَ وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغِي، يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ.
اذْكُرُواْ اللَّهَ الْعَظِيمَ يَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوهُ يَزِدْكُمْ، وَاسْتَغْفِرُوهُ يَغْفِرْ لَكُمْ وَاتَّقُوهُ يَجْعَلْ لَكُمْ مِنْ أَمْرِكُمْ مَخْرَجًا، وَأَقِمِ الصَّلَاةَ.